Nowe życie wrocławskiej WUWA

Wrocławska WUWA to niekwestionowana perełka architektoniczna. Wygląda na to, że wkrótce odzyska swój blask.

Wrocławska WUWA to niekwestionowana perełka architektoniczna, która od lat cierpliwie czeka na zasłużoną rewitalizację. Od maja wiadomo, że remontem spalonego przedszkola zajmie się Dolnośląska Okręgowa Izba Architektów. Natomiast 8 lipca Gmina Wrocław ogłosiła konkurs na opracowanie koncepcji urbanistyczno-architektonicznej zagospodarowania obszaru dawnej wystawy. Wygląda na to, że legendarna WUWA wkrótce odzyska swój blask.

WUWA to wystawa mieszkaniowa zorganizowana w 1929 r. przez śląski związek Deutsche Werkbundu (Niemieckiego Związku Twórczego, skupiającego wybitnych architektów, inżynierów i artystów modernistycznych) przy użyciu rewolucyjnych wówczas technik (stosowano np. konstrukcję szkieletową ze stali, a ścianki działowe wypełniono gliną i żwirem). Odbyła się w dzielnicy Dąbie w pobliżu Parku Szczytnickiego (obecne ulice: Tramwajowa, E. Dembowskiego, Mikołaja Kopernika i Zielonego Dębu) oraz na terenach targowych przylegających do Hali Stulecia.

Fot. 1. Theodor Effenberger, Dom na wystawie WUWA

W tym modernistycznym manifeście wzięli udział ówcześni najwięksi awangardowi architekci oraz lokalni działacze Werkbundu. Najważniejszą rolę odegrali główni organizatorzy – Heinrich Lauterbach oraz Adolf Rading.

Wystawie przyświecał jeden cel – utworzenie modernistycznego osiedla łączącego mieszkanie i miejsce pracy. Zaprezentowano trzydzieści siedem budynków mieszkalnych: wzorcowe domy jednorodzinne wolno stojące, bliźniacze i szeregowe, różne formy budynku wielorodzinnego, a także rozebrane po wystawie przykładowe biura i gospodarstwo rolne.  Co więcej, nie zapomniano o terenach rekreacyjnych, a nawet zbudowano drewniane, modelowe przedszkole, które w 2006 r. spłonęło w nieznanych okolicznościach.

Na terenie WUWY można znaleźć kilka prawdziwych perełek architektonicznych. Jest nią m.in. projekt Scharouna – jeden z pierwszych zrealizowanych budynków typu split levels (cechuje go skomplikowany kształt) w skali światowej, przeznaczony dla samotnych i młodych małżeństw. Również wnętrza zostały specjalnie na tę okazje zaprojektowane. Dzisiaj w budynku znajduje się ośrodek szkoleniowy Państwowej Inspekcji Pracy oraz „Park Hotel”. 

Ponadto Adolf Rading zaprojektował awangardowy, jak na te czasy, wieżowiec. Niestety posiada on tylko cztery piętra z dziesięciu planowych. Przyczyną zmiany w projekcie były protesty administracji budowlanej. Przestrzeń dachu ozdobiono okrągłymi elementami zapożyczonymi z architektury okrętowej. W sumie utworzono tam dwadzieścia cztery mieszkania.

Fot. 2. WUWA, strona zachodnia

Niestety oryginalna forma wieżowca nie została zachowana – zabudowano otwartą przestrzeń między wieżami, dzięki czemu przybyło kilka mieszkań.  Obecnie znajduje się w nim akademik Pancernik.

Po wojnie domy jednorodzinne i mniejsze budynki wielorodzinne zostały oddane w wieczyste użytkowanie osobom prywatnym. Te dokonały kilku zmian w architekturze obiektów. Jeden z domów został nawet zburzony w celu uzyskania miejsca na boisko. Dziś przerodziło się ono w parking.

Już teraz wiadomo, że w przeciągu trzech lat WUWA odzyska swój dawny splendor. Przeprowadzone zostaną remonty zewnętrzne budynków, pojawi się oświetlenie, nowe chodniki i tabliczki informacyjne dla zwiedzających. – Zadbamy o alejki, zieleń i oświetlenie – zapewnia mówi Adam Grehl, wiceprezydent Wrocławia.

Modernizacja zacznie się od spalonego budynku przedszkola przy ul. Wróblewskiego. W maju oddano go pod opiekę Dolnośląskiej Okręgowej Izby Architektów. Remont przedszkola będzie kosztował około 1,5-2 mln zł.

Prace remontowe mają objąć także obiekty mieszkalne. Na ten cel przygotowano specjalny fundusz. Właściciele budynków otrzymają 70-procentowe dofinansowanie na remont elewacji i wymianę stolarki okiennej.

– Każdy obiekt jest pod nadzorem konserwatora zabytków. Będziemy podpowiadać, radzić i pokazywać dobre przykłady. Mamy nadzieję, że osiągniemy efekty, które będą źródłem zadowolenia zarówno właścicieli, jak i mieszkańców. Zależy nam także na mobilizacji właścicieli, by dokładali swoją część do kosztów planowanych remontów – Adam Grehl.

Tymczasem 8 lipca Gmina Wrocław ogłosiła jednoetapowy konkurs architektoniczny na opracowanie koncepcji architektonicznej zagospodarowania przestrzeni publicznych obszaru WUWA. Wnioski o dopuszczenie do udziału w konkursie należy składać do 22 lipca do godz. 15. Natomiast do 15 lipca można zadawać pytania dotyczące warunków przeprowadzania konkursu. Rozstrzygnięcie konkursu zapowiadane jest na 23 września.

Wartość konkursu jest sumą nagród i zamówienia publicznego z wolnej ręki – wynosi łącznie 290.162,60 zł. Prace konkursowe będę rozpatrywane według następujących kryteriów: dostosowanie rozwiązań do charakteru i rangi obszaru – 30 proc.; walory przestrzenno-architektoniczne oraz funkcjonalność – 50 proc. oraz walory eksploatacyjne i ekonomiczne – 20 proc. Przewidywane nagrody to: I miejsce – 15 tys. zł; II – 10 tys. zł, III – 5 tys. zł.

– Autor lub zespół autorski pracy nagrodzonej I nagrodą zostanie zaproszony do negocjacji w sprawie udzielenia zamówienia publicznego o wartości 260.162,60 zł, w trybie zamówienia z wolnej ręki na szczegółowe opracowanie pracy konkursowej, opracowanie materiałów niezbędnych do przygotowania i przeprowadzenia postępowania o udzielenie zamówienia publicznego na realizację zadania inwestycyjnego polegającego na realizacji koncepcji zagospodarowania przestrzeni publicznych obszaru WUWA oraz prowadzenie nadzoru autorskiego nad realizacją inwestycji będącej przedmiotem opracowania – informuje Paweł Stempkowski, organizator konkursu.

W innych miastach Europy takie miejsca jak wrocławska WUWA to rarytasy i atrakcje turystyczne. – W Europie wybudowanych zostało jedynie osiem takich osiedli, a wrocławska WUWA może być numerem jeden – przekonuje Zbigniew Maćków, przewodniczący Dolnośląskiej Okręgowej Izby Architektów.