2013: krakowski bilans zysków i strat

Co 2013 rok przyniósł dla Krakowa? Niesłabnącym zainteresowaniem cieszył się temat walki z zanieczyszczeniami powietrza, ale nie tylko.

Wydarzenia 2013 roku należą już do przeszłości. Mimo potknięć, niepowodzeń i przekładania terminów zakończenia ważnych inwestycji, spoglądając na ostatnie 12 miesięcy, trzeba przyznać, że władze miasta wreszcie wprost wypowiedziały się w sprawach szczególnie istotnych dla mieszkańców Krakowa. Nie wszystkie decyzje można jednoznacznie uznać za słuszne, ale fakt, że podjęto kroki w celu wyjaśnienia wielu ważnych kwestii, dobrze wróży na przyszłość.

Najważniejsze uchwały Rady Miasta

W minionym roku krakowscy radni podjęli kilka istotnych decyzji dotyczących funkcjonowania miasta oraz poprawy jakości życia jego mieszkańców. Najwięcej kontrowersji do dzisiaj budzi przyjęta, 25 września 2013 r., uchwała o paliwach stałych dopuszczonych do stosowania w gospodarstwach domowych. Wymusza ona używanie następujących środków opałowych na terenie Krakowa: gazu ziemnego, oleju napędowego, oleju opałowego oraz drewna (wyłącznie w kominkach). W praktyce oznacza to, że poniekąd właściciele domów i mieszkań zostali zobowiązani, w ciągu najbliższych 5 lat, do wymiany pieców węglowych na ekologiczne urządzenia grzewcze. Przed przygotowaniem odpowiedniego projektu przedstawionego do głosowania w Sejmiku Województwa, Rada Miasta Krakowa opracowała program osłonowy, zakładający dopłaty do droższych rachunków, w przypadku przejścia na ogrzewanie elektryczne i gazowe, oraz 90-procentowy zwrot kosztów zakupu nowych urządzeń. Szczególnie promowana wśród lokatorów jest w tej sytuacji również możliwość przyłączenia mieszkań do miejskiej sieci ciepłowniczej. W ten sposób miasto chce zabezpieczyć najbiedniejszych mieszkańców przed finansowymi skutkami wdrożenia planu walki z zanieczyszczeniami powietrza. Tego rodzaju działania nie uspokajają jednak wszystkich zainteresowanych problemem, w niepewnej sytuacji pozostają m.in. przedstawiciele koncernów węglowych, Stowarzyszenia Kominki Polskie oraz Izby Gospodarczej Sprzedawców Polskiego Węgla. Ostateczna decyzja w tej sprawie zapadła 25 listopada 2013 r. w Urzędzie Marszałkowskim, a mimo to można przypuszczać, że kwestia czystości krakowskiego powietrza nadal będzie jednym z kluczowych tematów rozważanych w nadchodzącym roku. Potrzeba czasu zanim Kraków zdoła wykreślić niechlubny wynik rankingu najbardziej zanieczyszczonych miast w Europie, opublikowanego przez Europejską Agencję Środowiska - stolica Małopolski znalazła się na trzecim miejscu tego zestawienia. Jeśli wierzyć zapewnieniom autorów koncepcji zlikwidowania niskiej emisji, efektem wprowadzenia konkretnych przepisów będzie obniżenie o 53 proc. poziomu pyłu zawieszonego w powietrzu, a benzo(a)pirenu aż o 90 proc.

Na wizerunek Krakowa, a przede wszystkim rozwój jego potencjału inwestycyjnego mają wpływ także decyzje związane z uchwaleniem planów zagospodarowania przestrzennego dla poszczególnych obszarów miasta. Od początku minionego roku radni zatwierdzili 23 dokumenty regulujące możliwości i ograniczenia w zakresie miejskiej zabudowy. Obecnie, stan przyporządkowania planów zagospodarowania przestrzennego dla terenów Krakowa wynosi 46 proc. Odpowiednie przepisy przygotowano już m.in. dla obszarów Borek Fałęcki Północ, Polana Żywiecka, Czyżyny-Łęg, Zakopiańska-Zawiła oraz Prądnik Czerwony-Północ. W pierwszej kolejności należy jednak zwrócić uwagę na długo wyczekiwane przez mieszkańców i inwestorów, a powzięte właśnie w 2013 r., kroki zmierzające do ostatecznego wyjaśnienia kwestii związanych z zabudową Bulwarów Wisły, obszarów Lubomirskiego-Beliny-Prażmowskiego oraz Błoń Krakowskich. Od 2 sierpnia obowiązuje miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego dla terenu, na którym znajduje się słynny „Szkieletor”. Zgodnie z decyzją radnych, po 38 latach od daty wmurowania kamienia węgielnego pod budowę obiektu, prywatny inwestor, firma Treimorfa może wreszcie dokończyć wieżowiec, dobudować dodatkową kondygnację do wysokości 102,5 m, a także zrealizować mniejsze projekty w bezpośrednim otoczeniu budynku. W związku z taką treścią uchwały, Kraków odetchnął z ulgą, pojawiła się realna szansa na wyłączenie tematu pechowej inwestycji z problemów uderzających w wizerunek miasta. Niepokojącym i stanowiącym kolejny argument dla sceptyków jest jednakże fakt, że od kluczowej sesji w Urzędzie Miasta minęły miesiące, a nadal nie podano konkretnego terminu rozpoczęcia działań budowlanych. „Szkieletor” wciąż czeka na pozwolenie na budowę.

Miejsca na wątpliwości nie pozostawiają natomiast ustalenia wprowadzające ograniczenia zabudowy terenów sąsiadujących z hotelem Forum oraz przedsięwzięć zaplanowanych w samym obiekcie. Radni uchwalili zakaz budowania dużych osiedli mieszkaniowych na obszarze Bulwarów Wisły, dodatkowo każda nowa inwestycja nie może przekroczyć wysokości 28 m. Wiadomo również, że w nadchodzącym roku stałym elementem krakowskiego krajobrazu nadal będzie hotel Cracovia. Uznany za zabytek, ale dla części mieszkańców kojarzony raczej z zaniedbaną i podupadającą budowlą o wątpliwych walorach estetycznych – nie zostanie ani wyburzony, ani przebudowany. Podczas sporządzania planu zagospodarowania przestrzennego dla obszaru Błonia Krakowskie odrzucono wniosek spółki Avatar (Projekt Echo 93 z grupy Echo Investment) o możliwość wykorzystania powierzchni 2 tys. mkw. do przygotowania przestrzeni handlowej w obiekcie. Nienaruszalność w kolejnych latach gwarantują Cracovii przepisy uchwalonego Studium Uwarunkowań i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego Krakowa oraz tzw. prawo ochrony widoku.

Nie wszystkie działania Rady Miasta przyniosły równie zdecydowane efekty. Mimo otwartego sprzeciwu małopolskich radnych wobec planów resortu kultury nie udało się zapobiec pierwszym konkretnym decyzjom w sprawie rozwiązania Narodowego Funduszu Rewaloryzacji Zabytków Krakowa. Sejmowa komisja finansów publicznych utrzymała przyszłoroczną dotację dla Społecznego Komitetu Odnowy Zabytków Krakowa w wysokości 30 mln zł (zamiast przyznawanych od 1985 r. 40 mln), zapowiadając równocześnie, że w 2015 r. krakowski fundusz zastąpi nowa forma dofinansowania, spełniająca oczekiwania nie jednego, a 8 zabytkowych miast.

Komunikacja miejska i transport publiczny

W minionym roku swój początek miało wiele inwestycji związanych z rozbudową infrastruktury drogowej oraz systemu transportu publicznego i komunikacji miejskiej w regionie. Działania w tym zakresie skupiły wiele społecznej uwagi. Uwzględniono potrzeby, choć nie wszystkie, zgłaszane przez przedstawicieli środowiska krakowskich rowerzystów. Zarząd Infrastruktury Komunalnej i Transportu wdrożył plan zwiększenia liczby stanowisk dla miejskich rowerów, zajął się także m.in. testowaniem nowego rozwiązania zapewniającego bezpieczeństwo przejazdu tym środkiem transportu, tzw. śluzy rowerowej. Dla kierowców wybudowano natomiast kolejny parking w formule park&ride. Wybudowany przy ul. Balickiej to już drugie tego rodzaju przedsięwzięcie zrealizowane w Małopolsce. W 2013 r. pojawiła się również koncepcja budowy linii szybkiego tramwaju od osiedla Krowodrza Górka w kierunku przystanku Górka Narodowa Zachód. Wartość inwestycji oszacowano na 150 mln zł. Ruszyła już przebudowa linii tramwajowej od Ronda Mogilskiego w kierunku Placu Centralnego. Zwieńczeniem planów ulepszenia systemu komunikacji miejskiej okazało się przygotowane projektu Małopolskiej Karty Aglomeracyjnej. Uruchomienie nowego rozwiązania powierzono spółce Koleje Małopolskie, powołanej 19 grudnia 2013 r. Utworzona wzorem innych miast wojewódzkich instytucja ma stanowić alternatywę dla Przewozów Regionalnych i nadzorować realizację Szybkiej Kolei Aglomeracyjnej.

Niecałe trzy miesiące wcześniej rozstrzygnięto przetarg na remont i przebudowę połączenia linii kolejowej z centrum Krakowa do Międzynarodowego Portu Lotniczego Balice. Krakowskie lotnisko czekają w związku z tym zmiany na lepsze. Łatwiejszy dojazd to nie jedyne udogodnienie przygotowane w ubiegłym roku dla podróżnych. 2013 rok przyniósł rozpoczęcie wdrażania pierwszego w kraju systemu BHS – nowoczesnego programu transportu i kontroli bagażu. Sukcesem zakończył się także proces prywatyzacji Polskich Kolei Linowych, którymi zarządzają obecnie udziałowcy z 4 gmin podhalańskich.

Jak co roku, oczywiście nie wszystkie decyzje władz miasta i województwa spotkały się ze społeczną aprobatą. Przykładowo, niezadowolenie mieszańców już wzbudza rozszerzenie strefy płatnego parkowania o następujące dzielnice: Stare Podgórze, Grzegórzki, Krowodrza oraz Zwierzyniec, które zacznie obowiązywać od 1 lutego 2014 r. 

Kraków buduje i zamierza budować

Ostatnie 12 miesięcy upłynęło w Krakowie pod znakiem kontynuowania inwestycji rozpoczętych w poprzednich latach, realizacji nowych i planowania kolejnych. Budowa hali sportowej w Czyżynach wkroczyła w kolejny etap, jej otwarcie zapowiedziano na przełom kwietnia i maja bieżącego roku. Zbliża się termin oddania do użytkowania Centrum Kongresowego powstającego przy Rondzie Grunwaldzkim. Zgodnie z oczekiwaniami władz miasta, inwestycja powinna zostać zrealizowana do września 2014 r. Ważnym wydarzeniem ubiegłego roku było wznowienie prac dotyczących realizacji projektu podziemnego dworca, decyzja o oficjalnym udostępnieniu obiektu dla podróżnych ma rozstrzygnąć się w przeciągu najbliższych miesięcy. Prawdopodobnie nie trzeba będzie długo czekać na otwarcie Muzeum Tadeusza Kantora i nowej siedziby Cricoteki, inwestycji budowanej przy ul. Nadwiślańskiej w dzielnicy Podgórze. Znacznie dłużej na swoją kolej poczeka natomiast budowa Centrum Muzyki. Przełomowe działania w tej sprawie nie zostały przeprowadzone w 2013 r. Dobrą informacją związaną z tą inwestycją jest jednak przekazanie przez Agencję Mienia Wojskowego dla krakowskiej Akademii Muzycznej działki, na której zostanie wybudowany nowy gmach uczelni.

Warto zanotować, że w 2013 r. wmurowano kamień węgielny pod budowę Centrum Energetyki Akademii Górniczo-Hutniczej. To jak do tej pory największa inwestycja w rozwój uczelni. Koszt wybudowania obiektu oszacowano na 190 mln zł. Ważną datą w ubiegłorocznym kalendarzu okazał się 25 października, kiedy to Wojewoda Małopolski umorzył postępowanie w sprawie unieważnienia pozwolenia na budowę na terenie Krakowa Zakładu Termicznego Przekształcania Odpadów, a w związku z tym umożliwił otwarcie placu budowy i wykonanie pierwszych prac.

Duże przedsięwzięcia budowlane, zarówno te kontynuowane, jak i dopiero rozpoczęte, nie wyczerpały ambicji inwestycyjnych miasta, przygotowano nowe projekty, które czekają na realizację. Rozstrzygnięto konkurs na dokumentację architektoniczną siedziby Urzędu Marszałkowskiego. Wśród planowanych inwestycji znalazły się również: nowy budynek Archiwum Narodowego oraz opracowana ostatnio koncepcja budowy Małopolskiego Centrum Nauki. Można przypuszczać, że w nowym roku pojawią się kolejne pomysły na ulepszenie czy wzbogacenie przestrzeni miejskiej. Wiele z nich może mieć związek z wydarzeniami organizowanymi w Małopolsce, m.in. ze Światowymi Dniami Młodzieży, do których Kraków z pewnością rozpocznie intensywne przygotowania. Na rozbudowę infrastruktury, nie tylko sportowej, można liczyć także w związku z ubieganiem się przez miasto o organizację Zimowych Igrzysk Olimpijskich w 2022 r.

 Źródło: KRN.pl | 2014-01-07