Jak zmienia się wieś

Z najnowszych danych GUS wynika, że gospodarstwa domowe zlokalizowane na wsiach w ostatnich latach rozwinęły się bardziej niż te w miastach.

Miasto czy wieś? To pytanie zadaje sobie wiele osób, które planują zakup nieruchomości. Wybór nie jest łatwy, a w ostatnich latach jest dodatkowo utrudniony ze względu na to, że różnice między standardem życia w mieście i na wsi coraz bardziej się zacierają. W niepamięć odchodzą czasy, w których obserwowaliśmy fascynację miastem kojarzonym z większymi możliwościami rozwoju zawodowego czy kulturalnego, a co za tym idzie – wyższym poziomem życia. W ostatnich latach sytuacja ta ulegała zmianie. Systematyczny rozwój terenów wiejskich sprawia, że wsie oddalone nawet o kilkadziesiąt kilometrów od dużych miast stają się nie tylko atrakcyjne dla osób planujących budowę bądź zakup domu, ale również dla inwestorów realizujących duże przedsięwzięcia. Coraz częściej to właśnie na wsiach powstają unikatowe na skalę krajową, a także europejską, projekty.

Wieś dogania miasto

To, w jaki sposób na przestrzeni lat zmieniała się sytuacja społeczno-ekonomiczna gospodarstw domowych na wsi w stosunku do tych znajdujących się w miastach, doskonale odzwierciedlają wyniki badań przeprowadzonych przez Główny Urząd Statystyczny. Wynika z nich, że na niektórych płaszczyznach w latach 2000–2011 (okres objęty badaniem) na wsiach odnotowano zdecydowanie większy rozwój niż w miastach. Tak było m.in. jeżeli chodzi o przeobrażenia warunków mieszkaniowych. Otóż okazuje się, że standardy życia szybciej zmieniają się na lepsze na wsi. Z badań GUS wynika, że w ostatnich latach to właśnie tam najbardziej zwiększył się m.in. metraż mieszkań. Średnia powierzchnia użytkowa mieszkania wzrosła na wsi o ponad 20 m kw., czyli ok. 20 proc. Ponadto okazuje się, że istnieje duża zależność między wielkością miejscowości a przeciętną powierzchnią mieszkania i jej zwiększeniem w latach 2000–2011: im większa miejscowość, tym mniejsze mieszkanie i tym mniej wzrastała jego powierzchnia. Główną przyczyną takich tendencji – według GUS – jest fakt, że na wsiach ziemia pod zabudowę jest nadal tańsza niż w miastach (szczególnie tych największych), w związku z tym tańsza jest budowa dużych domów, podczas gdy w miastach te możliwości są bardziej ograniczone.

Co ciekawe, w badaniach zostały uwzględnione również wydatki ponoszone przez gospodarstwa domowe każdego roku na rekreację i kulturę. Także na tej płaszczyźnie odnotowany został systematyczny wzrost: w 2011 r. był wyższy w miastach (8,8 proc.) niż na wsi (6,4 proc.). Ostatecznie jednak, gdy porówna się go z rokiem 2000, okazuje się, że na wsi wzrost wydatków na rekreację i kulturę był większy. Badania GUS potwierdzają również, że z roku na rok maleje liczba gospodarstw domowych na wsiach, których głównym źródłem utrzymania jest rolnictwo.

Wszystkie te tendencje są dowodem na to, że standard życia na wsi zmienia się na lepsze, a jednocześnie jest coraz bardziej odległy od stereotypowych wyobrażeń.

Duże inicjatywy w małych miejscowościach

Rozwój terenów wiejskich wykracza poza obszary społeczno-ekonomicznych warunków życia gospodarstw domowych. Dzisiaj już nikogo nie dziwi, że to właśnie w małych miejscowościach realizowane są duże przedsięwzięcia, powstają imponujące obiekty użyteczności publicznej czy sportowej.

W niewielkich i oddalonych od dużych aglomeracji miejskich miejscowościach coraz odważniej realizowane są unikatowe (nawet na skalę europejską) projekty. Sztandarowym tego przykładem może być Europejskie Centrum Muzyki im. Krzysztofa Pendereckiego, które niedawno powstało w podtarnowskiej miejscowości – Lusławicach.

Jedyna taka lekcja historii

Nietypową na skalę krajową inwestycję zainicjowały władze Mielnika, niewielkiej gminy w województwie podlaskim. Tu rozpoczyna się realizacja Parku Historycznego Trylogii – pierwszego miejsca w kraju, w którym każdy zwiedzający będzie mógł poznać życie codzienne, architekturę z czasów Rzeczpospolitej Obojga Narodów. Inspiracją do stworzenia projektu architektonicznego była, jak wskazuje sama nazwa, „Trylogia” Henryka Sienkiewicza i jej filmowa adaptacja w reżyserii Jerzego Hoffmana. Na ich podstawie stworzony zostanie imponujący kompleks budynków architektury drewnianej.

Koncepcję architektoniczną Parku stworzył zespół Wydziału Architektury Politechniki Białostockiej, w skład którego weszli m.in.: dr inż. arch. Halina Łapińska, inż. arch. Zbigniew Makarewicz oraz inż. arch. Robert Wiesław Kisielewski. Realizacja projektu została podzielona na kilka etapów. Władze gminy Mielnik rozpoczęły właśnie poszukiwanie inwestora odpowiedzialnego za wykonanie pierwszej części prac.

Docelowo na 21-hektarowej działce powstanie park, który kształtem będzie przypominać granice Polski z XVII wieku. Na jego terenie znajdą się różnorodne budynki obrazujące życie codzienne ludności (np. dom komendanta stanicy, dom cieśli czy zbrojownia). W kompleksie zlokalizowane zostanie również Kino 7D oraz Greenbox będący przestrzenią do prowadzenia warsztatów filmowych, w którym możliwe będzie kręcenie materiałów filmowych zarówno przez profesjonalistów, jak i uczestników warsztatów edukacyjnych oraz zajęć szkoleniowych. Na terenie kompleksu zajdą się również sale konferencyjne, place zabaw, a także staropolska karczma.

Zwiedzanie Parku ma być interaktywną podróżą przez XVII-wieczną Polskę. Odwiedzający będą mogli nie tylko zobaczyć obiekty (wraz z wyposażeniem), w których żyli i pracowali nasi przodkowie , ale także uczestniczyć w różnego rodzaju pokazach czy warsztatach. Głównym celem projektu jest wzrost atrakcyjności i konkurencyjności turystycznej województwa podlaskiego w stosunku do innych obszarów kraju. Przedsięwzięcie będzie współfinansowane z Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Podlaskiego na lata 2007–2013.

Nowocześnie i energooszczędnie

Inwestycje realizowane na wsiach coraz częściej są dostrzegane i nagradzane również ze względów architektonicznych. Są to bardzo często nowoczesne bryły, które jednocześnie swą formą nawiązują do tradycji. Przykładem może być zrealizowana w 2011 r. sala sportowa w Pankach koło Częstochowy, która została nagrodzona m.in. Nagrodą Ministra Sportu i Turystyki dla najlepszego obiektu rekreacyjno-sportowego 2000–2012. Za projekt tego obiektu była odpowiedzialna isba Grupa Projektowa: Joanna Styrylska, Tomasz Boniecki, Joanna Giernadowicz, Andrzej Kloc. Nowoczesna bryła sali, dzięki wyeksponowanym elementom drewnianym, nawiązuje do dawnej zabudowy charakterystycznej dla wsi. Pionierskim na skalę krajową przedsięwzięciem było otwarcie pierwszej pasywnej szkoły w Polsce, która powstała w Budzowie (Dolny Śląsk).

Bez wątpienia dużym impulsem do rozwoju terenów wiejskich są fundusze pochodzące z Unii Europejskiej. Unijne pieniądze pozwalają na realizację dużych projektów, a jednocześnie są istotnym narzędziem, które pomaga zacierać różnice między miastem i wsią. To wszystko sprawia, że małe miejscowości coraz chętniej wybierane są przez osoby decydujące się na zakup bądź budowę domu.Źródło: „Krakowski Rynek Nieruchomości” nr 7/2013 | 2013-04-12