Galeria zamiast dworca: za i przeciw

Odstraszający swoim wyglądem wrocławski dworzec PKS w 2017 r. ma zmienić się nie do poznania.

Obecnie odstraszający swoim wyglądem wrocławski dworzec PKS w 2017 r. ma zmienić się nie do poznania. Nowy właściciel działki przy ul. Suchej, spółka Wood należąca do koncernu Unibail-Rodamco, zapowiada utworzenie w tym miejscu wielofunkcyjnego kompleksu z galerią handlową. Powstaniu centrum handlowego sprzeciwia się jednak Towarzystwo Upiększania Miasta Wrocławia.

Do lat 90. wrocławski dworzec autobusowy mieścił się przy pl. Konstytucji 3 Maja. Na terenie obecnego Dworca Centralnego PKS ulokowany był natomiast słynny „małpi gaj”, który utworzono na pustym placu po zniszczonej podczas II wojny światowej świątyni ewangelickiej. Wokół „małpiego gaju” powstawały liczne legendy, jedna z nich głosiła, że znajdują się pod nim tunele łączące go z Dworcem Głównym PKP. Plany budowy nowego dworca autobusowego przy ul. Suchej pojawiły się pod koniec lat 60., ale kryzys gospodarczy wyhamował tempo robót. Jego uroczyste otwarcie miało miejsce dopiero w 1994 r., natomiast w 1996 r. przejął on funkcję głównego dworca PKS. Wkrótce na jego teren przeniesiono całą komunikację PKS, budynek starego dworca został wyburzony, a działka po nim kilkakrotnie zmieniała właścicieli.

Plany zagospodarowania

Obecnie niszczejący, nieremontowany od 19 lat Dworzec Centralny PKS dość blado wypada przy stojącym w bliskim sąsiedztwie, świeżo zmodernizowanym Dworcu Głównym PKP. Pomysłów na odmienienie losu wrocławskiego dworca autobusowego było kilka. W 2010 r. miejscy urbaniści wyszli z radykalną propozycją przeniesienia go w okolice Stadionu Miejskiego lub lotniska. Miały one dogodną lokalizację – tuż przy AOW, dzięki czemu autobusy PKS nie musiałaby wjeżdżać do zakorkowanego miasta. Kolejny pomysł pojawił się na przełomie 2010 i 2011 r., kiedy to Skarb Państwa ogłosił przetarg na prywatyzację spółki Polbus-PKS, ówczesnego właściciela działki przy ul. Suchej. Do kupienia były wszystkie udziały należące do Skarbu Państwa, a dokładnie 10,9 tys. udziałów stanowiących 54,52 proc. kapitału zakładowego. Firma, która wygrałaby przetarg, miała zbudować nowoczesny dworzec autobusowy z galerią handlową i hotelem. Do prywatyzacji spółki jednak nie doszło. Ministerstwo Skarbu Państwa wstrzymało ją po feralnym incydencie z księgową, która zniknęła, zabierając ze sobą 600 tys. zł.

Do końca sierpnia 2012 r. losy obiektu stanowiły wielką niewiadomą. Spółka Polbus-PKS nie mogła sfinansować gruntownego remontu dworca, dlatego też zdecydowała się na sprzedaż 6-hektarowej działki przy ul. Suchej. Jej nowym właścicielem stała się warszawska spółka Wood należąca do koncernu Unibail-Rodamco, francusko-holenderskiego inwestora zarządzającego m.in. warszawskimi Złotymi Tarasami i Arkadią. Cena wywoławcza nieruchomości wynosiła 67,6 mln zł, a ostateczna wartość transakcji była od niej o kilkadziesiąt procent wyższa. Nieznana jest jednak jej dokładna suma, ponieważ końcową wartość transakcji objęto tajemnicą. Wiadomo jedynie, że koncern do dzisiaj na inwestycję wydał 21 mln euro.

W drugiej połowie 2017 r., bo właśnie na ten rok Unibail-Rodamco zaplanował oficjalne otwarcie przedsięwzięcia, wrocławski dworzec autobusowy zmieni się nie do poznania. Inwestor jak do tej pory nie ujawnił szczegółowych planów, zdradził jednak, że na terenie działki po dawnym dworcu PKS powstanie nowoczesny, wielofunkcyjny kompleks z galerią handlową i food courtem, czyli zespołem restauracji usytuowanym wewnątrz obiektu. Całkowita powierzchnia kompleksu ma zamknąć się w 73,9 tys. m kw., a łączny koszt inwestycji szacuje się na 216 mln euro.

Galeria czy dworzec: za i przeciw

Według wstępnych planów budowa powinna ruszyć już na początku 2014 r. Tymczasem wiadomość o powstaniu galerii handlowej na miejscu dworca PKS wzbudza w mieszkańcach Wrocławia ambiwalentne odczucia. Bardzo się cieszę, że ten maszkaron w końcu zniknie z powierzchni Wrocławia, ale z drugiej strony zastanawiam się, co z dworcem autobusowym i jego pasażerami? Ja korzystam wyłącznie z komunikacji PKS i boję się, że za sprawą tej inwestycji zostanę na lodzie – wyraziła swoje obawy Małgorzata Darłowska, studentka Uniwersytetu Wrocławskiego. Inwestorzy zapewniają jednak, że z terenu przy ul. Suchej nadal będą odjeżdżać autobusy, a konkretniej: z podziemnych peronów, do których z poczekalni dla pasażerów prowadzić będą ruchome schody. Centrum handlowe musi być połączone z dworcem PKS, ponieważ w kontrakcie między spółkami pojawił się zapis o wybudowaniu nowego obiektu tego typu. Ponadto Polbus, na intratnych warunkach, będzie od inwestora podnajmować perony dla swoich autobusów. Co więcej, inwestor oraz najemca zapewniają, że na czas budowy nowego dworca powstanie dworzec tymczasowy.
 

Fot.1. Dworzec Centralny PKS we Wrocławiu

Budowa nowej inwestycji na terenie dworca PKS budzi także obawy Towarzystwa Upiększania Miasta Wrocławia. 25 lutego 2013 r. przedstawiciele Towarzystwa – Aleksandra Zienkiewicz i Mateusz Kokoszkiewicz złożyli wnioski do miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego w rejonie ul. Suchej i Dyrekcyjnej. TUWM swoje wnioski argumentuje raportem CBRE, z którego wynika, że we Wrocławiu na każdy tysiąc mieszkańców przypada około 480 m kw. powierzchni handlowej w obiektach wielkopowierzchniowych, co czyni stolicę Dolnego Śląska absolutnym liderem w tym zakresie. Głównym celem wniosków jest zachowanie dworca autobusowego dla komunikacji miejskiej i dalekobieżnej. Dworzec ten powinien funkcjonować wraz z ograniczoną przestrzenią handlową, obecną na parterze i dostępną z ulicy, przyczyniając się do powstania lokalnych traktów handlowych. Główną częścią dworca powinna być według nas duża ogólnodostępna poczekalnia służąca obsłudze podróżnych przez całą dobę – opiniują Aleksandra Zienkiewicz i Mateusz Kokoszkiewicz, przedstawiciele TUWM. Co więcej, przeciwnicy galerii handlowej na miejscu dworca PKS wnioskują także o to, by otoczenie zabudowy pozostało w dużej mierze terenem zielonym, domagają się zachowania istniejących szpalerów drzew wzdłuż ulic i stworzenia nowych oraz stawiają wymóg usytuowania na dachu budynku przyszłego dworca ogólnodostępnego ogrodu. Galeria na miejscu dworca PKS stanowiłaby do tego bezpośrednią konkurencję dla niedawno wyremontowanej zabytkowej przestrzeni Dworca Głównego, która do tej pory jest nie w pełni wykorzystana. Nie wykluczamy wykorzystania terenu pod funkcje komercyjne, takie jak parking czy przestrzeń biurowa. Planiści nie mogą jednak bezrefleksyjnie podchodzić do życzeń inwestorów, a głównym celem planowania powinno być zapewnienie nie tylko ładu przestrzennego, ale przede wszystkim różnorodności funkcjonalnej miasta – dodają przedstawiciele TUWM.