Kolorystyka dachu wymarzonego domu

Przed wyborem projektu domu musimy poznać wymagania i warunki, które narzuca nam miejscowy plan zagospodarowania terenu lub wydane przez odpowiedni urząd warunki zabudowy. W Polsce w większości przypadków wymaga się od inwestorów stosowania dachów stromych, najczęściej o nachyleniu 35-45°. Z kolei dachy płaskie są w wielu miejscach niedozwolone. Dotyczy to głównie górzystego południa naszego kraju, gdzie opady śniegu są większe niż na terenach nizinnych.

©DACHY RUSTYKALNE

Zalegająca na dachu płaskim gruba warstwa śniegu może być powodem katastrofy i zagraża bezpieczeństwu konstrukcji budynku. Topniejący śnieg zsuwa się szybko z dachu stromego i nie niesie takiego zagrożenia. Jednak przy nachylonych połaciach dachu powinniśmy szczególnie zatroszczyć się o odpowiednią estetykę pokrycia. W przeciwieństwie do dachu płaskiego, pokrycie stromego będzie widoczne, a jego faktura i kolorystyka znacząco wpłynie na wygląd budynku. Powinno ono ściśle współgrać z wykończeniem elewacji głównie pod względem kolorystycznym. Dlatego trzeba patrzeć na architekturę budynku całościowo. Oznacza to, że rodzaj pokrycia dachowego należy dobrać w sposób odpowiedni do stylu architektonicznego domu i specyfiki otoczenia.

Estetyka dachu w domach nowoczesnych

W budynkach o nowoczesnej stylistyce najlepiej zastosować pokrycia, przy których faktura powierzchni po ułożeniu wygląda na płaską i jednolitą, tylko z kilkoma widocznymi miejscami łączeń poszczególnych elementów. Tego typu architektura wymaga dachu, który będzie wyglądał lekko i nieprzytłaczająco. Idealnie sprawdzą się tu porycia blaszane. Mogą być zarówno w formie blachodachówki, jak i w postaci płaskich arkuszy blachy. Na dachu nowoczesnego budynku dobrze sprawdzi się również pokrycie ceramiczne lub cementowe, ale w tym przypadku trzeba wybierać dachówki o dużych rozmiarach i o prostych, geometrycznych kształtach. Tradycyjne wysokie dachówki o pofalowanych powierzchniach nie zdadzą tu egzaminu. Wysokie pokrycie dachowe, tworzące grubą warstwę o bardzo zróżnicowanej fakturze, nadaje połaci i całej konstrukcji dachowej masywnego i ciężkiego wyglądu. Dlatego będzie ono lepiej wyglądało na budynkach w stylu tradycyjnym, klasycznym, dworkowym oraz wiejskim. Stylistyka domów nowoczesnych wymaga prostych linii, gładkich powierzchni i jednolitych kolorów. Eksperymentowanie z barwami cieniowanymi przy nowoczesnej bryle budynku może skończyć się niezbyt udanym efektem wizualnym. Ciekawym rozwiązaniem może okazać się pokrycie z płaskich gontów bitumicznych.

Estetyka dachu w domach w stylu dworkowym

Klasyczny dworkowy styl architektoniczny często odznacza się nieregularną bryłą i dodatkowymi elementami ozdobnymi, takimi jak balkony, werandy, krużganki, wykusze, czy lukarny. Wszystkie te elementy wpływają na ogólny wygląd budynku, sprawiając że elewacja wydaje się bardziej masywna. Dach o gładkich powierzchniach i lekkim wyglądzie może w zestawieniu z bogato zdobioną elewacją wypaść dość biednie i tandetnie. Ponadto budynki w stylu dworkowym mają zazwyczaj konstrukcje dachu o bardzo nieregularnych kształtach o wielu krawędziach i małych wielokątnych płaszczyznach. Wszelkie załamania powinno się ukryć w wyrazistej fakturze i kolorystyce pokrycia dachowego. Dlatego prym jako materiał do wykonywania dachów dworkowych wiedzie dachówka ceramiczna lub cementowa o nieregularnych, falistych kształtach i naturalnych, najlepiej cieniowanych, barwach. Liczne linie załamań połaci dachowej giną wizualnie w całości, a dach wygląda proporcjonalnie masywnie do elewacji budynku.

Blachodachówka©BRATEX

Dobrym rozwiązaniem w przypadku dachów domów klasycznych jest blachodachówka. Jednak powinna być ona odwzorowaniem dachówki tradycyjnej. Na domach stylizowanych na wiejskie często stosuje się również pokrycia z droższych materiałów, takich jak łupek kamienny lub strzecha. Są one gwarancją dobrego efektu końcowego.

Pokryciami, które zdecydowanie nie będą pasować do domu w stylu dworkowym, są pokrycia z płaskich arkuszy blachy i blachy falistej/trapezowej. Całość będzie wyglądała jak konstrukcja tymczasowa, która została zrealizowana ze względu na brak środków finansowych na dokończenie inwestycji. Przy dachach o skomplikowanych kształtach możemy zastosować gonty bitumiczne, jednak ze względu na ich stosunkowo płaską powierzchnię, powinniśmy unikać kolorów jednolitych. Lepiej wybrać takie gonty, które mają cieniowaną lub nakrapianą kolorystykę. Dobrym rozwiązaneim jest również dachówka gontopodobna, która gwarantuje znaczną lekkość pokrycia dachowego.

Wybór odpowiedniej barwy i odcieni pokrycia dachowego

Oprócz samego nachylenia połaci dachowej, miejscowy plan zagospodarowania lub wydane warunki zabudowy mogą narzucać nam również odpowiedni kolor pokrycia dachowego. Wynika to z konieczności zachowania ładu przestrzennego regionu i utrzymania specyficznego charakteru obszaru. Zdarza się, że takie wymogi nie są uzasadnione, ale i tak każdy inwestor musi się do nich dostosować. Jeżeli w warunkach zabudowy otrzymamy nakaz stosowania konkretnej barwy pokrycia dachowego, to jest to zazwyczaj tradycyjny kolor czerwony lub jego odcienie.

Najlepszym sposobem na określenie odpowiedniej barwy pokrycia dachowego będzie porównanie go do budynków sąsiednich. Kolor dachu nie jest dobrym pomysłem na wyróżnianie się spośród reszty zabudowań. Przykładowo, nawet jeśli niebieska blachodachówka na naszym domu będzie wyglądała wspaniale, pośród czerwonych dachówek domów sąsiednich już niekoniecznie. Istnieje wiele innych, skutecznych sposobów na wyróżnienie się w sąsiedztwie.

Przy wyborze dachówki trzeba zdawać sobie sprawę z tego, że jej kolor nie ma wpływu na nagrzewanie się poddasza i wnętrza budynku. Jest to mit, mający źródło w czasach, w których izolacja konstrukcji dachu pozostawiała dużo do życzenia. Obecnie przy dobrze zrealizowanej izolacji dachu nie powinniśmy się martwić o zbyt duże przegrzewanie wnętrza spowodowane wyborem ciemnej barwy pokrycia. Możemy więc bez obaw decydować się zarówno na jasne, jak i ciemne materiały.

Blachodachówka z posypką©AHI ROOFING

Gama kolorystyczna dachówek ceramicznych, cementowych, gontów bitumicznych, i pokryć blaszanych jest bardzo bogata. Jednak na rynku dominują kolory naturalne, czyli brązy, żółcie oraz odcienie czerwonego. Możemy znaleźć też produkty w odcieniach szarości, grafitu, zieleni, niebieskiego, granatowego, aż po kolor czarny. Ograniczenia pod względem kolorystyki występują, z przyczyn oczywistych, wyłącznie przy zastosowaniu pokryć naturalnych, takich jak strzecha, czy łupek kamienny.

W domach nowoczesnych powinniśmy wybierać kolory jednolite, niezbyt rzucające się w oczy. Najlepszymi rozwiązaniami będą odcienie szarości (szczególnie grafit), czerń oraz jasne lub ciemne odcienie brązu. W nowoczesnej architekturze należy unikać ostrych, jaskrawych barw, a także koloru ceglanego.

Z kolei w domach tradycyjnych w stylu dworkowym kolor czerwony jest wskazany. Jednak, jeżeli chcemy, by nasz dom wyglądał jak najbardziej naturalnie, idealnym rozwiązaniem będą dachówki cieniowane o barwach przechodzących od piaskowego po ciemny brąz. Zwłaszcza te stylizowane na stare i wyblakłe w słońcu, nadadzą naszemu klasycznemu domowi czytelny i wyrazisty charakter. Przy domach o architekturze tradycyjnej niedobrym pomysłem są kolory sztuczne, np. niebieski czy fioletowy. Dopuszczalne są barwy naturalne, zwłaszcza odcienie zielonego, lekko przybrudzonego, komponującego się z otaczającą dom roślinnością.

Kolorystyka dachu a elewacja budynku

Kolor dachówki ma pierwszeństwo przed barwą elewacji. Kolejność ta nie jest przypadkowa i obowiązuje nawet bez nakazów podanych w warunkach zabudowy. Narzuca je porządek robót budowlanych. Dach realizuje się zawsze przed elewacją, której wykonanie zostawia się na sam koniec. Ponadto pokrycie dachowe robi się na wiele lat, z kolei elewację można częściej odświeżać lub malować. Ta kolejność pozwala nam na eksperymentowanie i dobór odpowiedniego koloru farb lub tynku elewacyjnego już przy skończonym dachu. Dzięki temu możemy uniknąć błędów przy zestawianiu barw pokrycia dachowego i elewacji.

Gama kolorystyczna dostępnych na rynku pokryć dachowych jest mniejsza niż paleta barw materiałów elewacyjnych. Dlatego łatwiej nam będzie dobrać kolor elewacji do koloru dachu niż na odwrót.

©DACHY RUSTYKALNE

Przy zestawieniu barw dachu i elewacji możemy eksperymentować, jednak aby końcowy efekt wizualny był miły dla oka, powinniśmy zwrócić uwagę na kilka szczegółów. Główną zasadą jest to, żeby dobierając kolorystykę dachu i elewacji, ograniczyć się maksymalnie do 2-3 barw na budynku. Najlepiej, jeżeli będą to odcienie z jednej grupy kolorów przechodzące aż do białego lub czarnego. Takie zestawienie zawsze będzie ze sobą dobrze współgrać i jest mało ryzykowne. Dopuszczalne są również duże kontrasty, jednak w takim przypadku jeden z kolorów powinien zdecydowanie przeważać, a drugi być tylko niewielkim dodatkiem. Barwa elewacji musi być również dobrana do otoczenia i sąsiednich budynków. Niedobrze, jeżeli nasz dom w sposób rażący będzie się wyróżniał spośród reszty zabudowy. Dlatego w przypadku elewacji zaleca się stosowanie barw stonowanych, jasnych, pastelowych, które nie rzucają się w oczy i pasują do każdego niemal odcienia pokrycia dachowego. Ciemne i bardzo intensywne kolory mogą się szybko znudzić i zdominować nawet najpiękniejszą fakturę i odcienie pokrycia dachowego. Jest to ważne zwłaszcza jeżeli mamy dach stylizowany o cieniowanych ciepłych barwach naturalnych — nie powinniśmy wtedy psuć ogólnego wyglądu domu bardzo intensywnymi, przytłaczającymi barwami elewacji. Jasna elewacja w połączeniu z ciemniejszym, cieniowanym dachem zawsze będzie wyglądać klasycznie, elegancko i naturalnie. Zasada wyboru jasnych kolorów obowiązuje również przy realizacji dużych płaszczyzn elewacji. Barwa na dużej powierzchni zawsze będzie wyglądała na ciemniejszą niż w rzeczywistości. Warto więc zdecydować się na jaśniejszy odcień koloru. Natomiast ciemniejsze są odpowiednie dla elewacji o mniejszych powierzchniach lub jako dodatki do zestawienia z barwami jasnymi. Nie przytłoczą one całości wyglądu, a mogą urozmaicić elewację, nadać jej indywidualny charakter i wyeksponować poszczególne elementy. W związku z tym, zawsze mile widziane są ciemniejsze cokoły, ościeża, obramowania okien i drzwi lub wykończenia czubków ścian szczytowych.

Niezależnie od tego, na jakie zestawienie kolorystyczne się zdecydujemy, przyjrzyjmy się otoczeniu naszego domu i jego architekturze oraz sąsiednim budynkom. Dopiero potem pomyślmy jaka jest nasza ulubiona barwa i to do niej dobierzmy w kolejności kolor dachu, elewacji oraz innych drobnych elementów architektonicznych, które chcemy wyeksponować. Warto skorzystać przy tym z porady projektanta, który powinien w sposób całościowy spojrzeć na specyfikę inwestycji i dobrać odpowiednią — ściśle dopasowaną do otoczenia i naszych gustów — kolorystykę budynku.

Dawid Tamás

artykuł pochodzi z kwartalnika
Kreator Projekty wydanie 03/2012
więcej o ;kwartalniku czytaj na
Kreator Projekty.pl