Kultura i sztuka w nowoczesnych murach

Krakowski MOS to jedno z niewielu tego typu miejsc w Polsce, gdzie na tak dużą skalę, odbywać się będą wydarzenia kulturalne.

W Krakowie przy ul. Rajskiej został oficjalnie otwarty Małopolski Ogród Sztuki (MOS) – gmach, które będzie łączyć w sobie funkcje galerii, teatru, a nawet filharmonii. Uroczyste otwarcie obiektu odbyło się 19 października, a symbolicznego przecięcia wstęgi dokonali m.in. marszałek województwa – Marek Sowa, Krzysztof Orzechowski – dyrektor Teatru im. Juliusza Słowackiego i Janusz Sepioł były marszałek województwa, który kilka lat temu poparł ideę stworzenia instytucji.

Już podczas uroczystości otwarcia pokazano, z jakim rozmachem będzie w przyszłości działał MOS. W pierwszej części imprezy goście mogli obejrzeć na fasadzie budynku nowoczesne widowisko multimedialne, tzw. mapping 3D z pokazami wykorzystującymi technologie laserowe, animację, projekcje filmowe i muzykę. Po tym we wnętrzu obiektu wysłuchali Akademii Beethovenowskiej pod batutą Krzysztofa Pendereckiego. To pierwszy dowód na to, że nowoczesne technologie w ogrodzie sztuki nie będą wykluczać wysokiej kultury, a wręcz przeciwnie będą się wzajemnie uzupełniać. Imponujący gmach wciśnięty między kamienice przy ul. Rajskiej i Szujskiego (w miejscu, w którym kiedyś istniał magazyn Teatru im. Juliusza Słowackiego) zachwyca formą, nowoczesnymi rozwiązaniami i interdyscyplinarnością. To największe tego typu przedsięwzięcie w kraju, porównywane przez wielu do paryskiego Pampidou. Choć obiekt został już otwarty na wszystkie zaplanowane w nim atrakcje miłośnicy sztuki będą musieli poczekać do marca 2013 r. Opiekę nad instytucją objęły Wojewódzka Biblioteka Publiczna w Krakowie, a także Teatr im. Juliusza Słowackiego. 

Fot. 1. Wizualizacja obiektu

 Imponująca bryła 

Już na pierwszy rzut oka widać, że trzypiętrowy budynek przy ul. Rajskiej jest połączeniem nowoczesnej i jednocześnie stonowanej architektury. Forma obiektu sprawia, że nie można przejść obok niego obojętnie, ale – co istotne – gmach doskonale komponuje się z przyległymi do niego budynkami. Autorem projektu architektonicznego obiektu jest Krzysztof Ingarden, a współtwórcą jest Jacek Ewy z biura architektonicznego Ingarden&Ewy Architekci. Koncepcja została wyłoniona w drodze konkursu zorganizowanego w 2005 r. Obiekt tworzą dwie połączone ze sobą części, które razem mają prawie 4,5 tys. m kw. powierzchni użytkowej. Realizacja inwestycji to koszt ponad 48 mln zł, z czego ok. 33 pochodziło z dofinansowania unijnego, a niespełna 15 mln zł to środki krajowe.

Różnorodne przestrzenie

Obiekt składa się z kilku przestrzeni, które będą pełnić różnorodne funkcje. Całość została wyposażona w nowoczesne urządzenia pozwalające np. na sterowanie układem ścian. Sercem ogrodu jest mediateka – zwana Arteteką – w której archiwizowane będą (w formie elektronicznej) utwory muzyczne, spektakle teatralne, wszelkiego rodzaju prace plastyczne, książki, czasopisma, a także filmy. Docelowo, na ponad 800 m kw. powierzchni Arteteki ma znaleźć się 20 tys różnorodnych zbiorów. Mediateka będzie funkcjonować dzięki współpracy z Wojewódzką Biblioteką Publiczną co pozwoli na udostępnianie zbiorów szerokiemu gronu odbiorców. Do Arteteki przeniesie swoje zbiory i część działań Małopolskie Studio Komiksu funkcjonujące w ramach WBP w Krakowie. Znajdą tu także swoje miejsce zbiory liberatury, a także Biblioteka Sztuki przejęta z Małopolskiego Instytutu Kultury – zdradza Jerzy Woźniakiewicz, dyrektor Wojewódzkiej Biblioteki Publicznej w Krakowie.

Ponadto, jedna z najnowocześniejszych mediatek w kraju będzie dysponować innowacyjnym sprzętem, dzięki któremu wszystkie zasoby staną się dostępne dla każdego użytkownika bez konieczności posiadania przez niego odpowiedniego sprzętu. Zgodnie z planami, do dyspozycji użytkowników zostanie oddanych m.in.: 41 komputerów (w tym 22 wyposażone w tablety graficzne), 60 czytników elektronicznych, zestaw PlayStation z kontrolerem ruchu PS Move, a także pianino cyfrowe i kamera HD. Warto podkreślić, że mediateka zostanie kompleksowo wyposażona do stycznia 2013 r.

W ogromnym budynku MOS znajduje się także foyer z możliwością przesunięcia ściany i połączenia mniejszych pomieszczeń w jedną dużą przestrzeń wystawową, targową lub konferencyjną. Ważne miejsce w obiekcie to wielofunkcyjna sala widowiskowa przystosowana do różnego rodzaju imprez – nie tylko spektakli, ale także koncertów czy pokazów mody. Tak różnorodne zastosowanie będzie możliwe dzięki nowoczesnemu wyposażeniu, które można ustawiać w wielu wariantach (np. opcja chowania foteli pod podłogę). Sala jest w stanie pomieścić 300 widzów. Dodatkowo na poziomie -1 znajdzie się sala kinowa z 98 miejscami, gdzie będzie można wyświetlać także filmy w technologii 3D.

Fot.2. Wnętrza mediateki (źródło: WBP)

W nawiązaniu do nazwy instytucji, wykonany został obszerny dziedziniec. Ma on być metaforą ogrodu, w którym pośród zieleni organizowane będą happeningi i wystawy plenerowe. We wnętrzach obiektu wyznaczono również przestrzeń użytkową, w której znajdzie się m.in. kawiarnia.

Zgodnie z założeniami, MOS ma stać się instytucją promującą kulturę i sztukę. Jak zapewniają pomysłodawcy, ma pomóc w kształtowaniu kompetencji społeczno-kulturowych mieszkańców Krakowa i okolic. Odbywające się tu wydarzenia mają uczyć odbioru sztuki, oferta ogrodu ma być dostosowana do różnych grup wiekowych – dzieci, młodzieży i dorosłych, osób niepełnosprawnych, starszych, a także profesorów, artystów i twórców.

***

Powstanie takiej instytucji to dla Krakowa – miasta, które od zawsze kojarzone było z kulturą i sztuką – ważne przedsięwzięcie. Wreszcie do dyspozycji mieszkańców oddany został nowoczesny obiekt, który będzie służył każdemu, i który jest dowodem tego, że stolica Małopolski nie zatraca się w przywiązaniu do tradycji.