Polacy wolą mieszkać z rodzicami

Jako główną przyczynę niechęci Polaków do wyprowadzki z rodzinnego domu podaje się brak własnego lokalu mieszkalnego. Jakie jeszcze czynniki mają wpływ na tę sytuację?

38 proc. Polaków twierdzi, że w ich najbliższej rodzinie jest przynajmniej jedna pełnoletnia osoba stanu wolnego, która nadal mieszka ze swoimi rodzicami. Jako główną przyczynę tego stanu wśród osób pracujących podaje się brak własnego lokalu mieszkalnego.

W badaniu Centrum Badania Opinii Społecznej, które odbyło się w dniach 1-8 czerwca br., wzięło udział 1020 osób odpowiadających wybranemu profilowi. CBOS chciał dociec, dlaczego Polacy stanu wolnego nadal wolą mieszkać w domach rodzinnych.

Ponad połowę omawianej grupy osób (54 proc.) stanowią młodzi ludzie w wieku 18–24 lata. Jedna trzecia (34 proc.) jest w wieku od 25 do 34 lat, pozostali zaś (12 proc.) ukończyli 35 rok życia. W porównaniu do ostatniego badania, które odbyło się w 2005 r., odnotowano wzrost liczby osób w wieku od 25 do 44 lat, a jednocześnie spadek liczby młodszych uczestników badania (od 18 do 24 roku życia) oraz starszych, tj. po 45 roku życia.

Największą grupą mieszkającą z rodzicami są osoby pracujące (57 proc.). Około jedną czwartą (28 proc.) ogólnej liczby osób mieszkających w rodzinnych domach stanowią uczniowie i studenci, a prawie jedną dziesiątą (9 proc.) – osoby bezrobotne. Najmniejszy odsetek tej grupy to emeryci lub renciści (2 proc.).

Badania przeprowadzone przez CBOS wykazały też, że znaczna większość osób pełnoletnich mieszkających z rodzicami nie ma partnera. Czynnik ten stwierdzono w przypadku 66 proc. badanych. Jedna czwarta (24 proc.) przebadanej grupy jest w stałym związku nieformalnym, ale nie mieszka ze swoim partnerem. Około 7 proc. osób pozostaje z kimś w nieformalnym związku partnerskim, jednocześnie mieszkając ze swoim partnerem i rodzicami pod jednym dachem.

Niezależni finansowo też mieszkają z rodzicami

Wyniki badania koncentrują uwagę także na istotnej kwestii dotyczącej finansów. Dowodzą one, że ponad jedna czwarta osób pracujących (27 proc.) korzysta z materialnej pomocy rodziców w częściowym lub całkowitym stopniu. Całkowita zależność finansowa od rodziny dotyczy przede wszystkim pełnoletnich uczniów i studentów (76 proc. to osoby nieposiadające własnych dochodów) oraz bezrobotnych (56 proc.). Zdecydowana większość pracujących (73 proc.) ma jednak zarobki pozwalające na całkowite uniezależnienie się od rodziny, a mimo to nadal mieszka z rodzicami. Finansowa niezależność, mimo zamieszkiwania domu rodzinnego, dotyczy przede wszystkim osób w wieku 25–34 lata. Eksperci CBOS postanowili wobec tego sprawdzić, dlaczego osoby niezależne finansowo nadal mieszkają z rodzicami.

Respondenci, zapytani o powody, dla których pozostają w rodzinnym domu, wśród najważniejszych przyczyn wymienili przede wszystkim czynniki ekonomiczne: brak mieszkania (42 proc.), brak pieniędzy (16 proc.), brak pracy (8 proc.) czy potrzeba obniżenia kosztów utrzymania (2 proc.). Jedna czwarta ankietowanych odkłada wyprowadzkę z powodu własnej wygody (24 proc.) lub lenistwa (2 proc.), a kolejna jedna czwarta – z przyczyn emocjonalnych, poczucia więzi i chęci dalszego mieszkania z rodzicami (23 proc.). Marginalnymi powodami wymienianymi przez respondentów były też dobre warunki lokalowe (9 proc.), własna niesamodzielność (8 proc.) oraz samotność (7 proc.). Jeszcze rzadziej wymieniane odpowiedzi to np. chęć pomagania rodzicom (4 proc.), opiekowanie się członkami rodziny (2 proc.) lub własna choroba, co związane jest z koniecznością opieki przez rodziców (3 proc.).

Czynniki opóźniające wyprowadzkę z rodzinnego domu

Badanie wykazało, że powody dla których ankietowani mieszkają ze swoimi rodzicami różnią się w zależności od wieku. W grupie osób od 18 do 24 roku życia najczęściej wymienianą przyczyną jest kontynuowanie nauki. Jednak osoby w wieku od 25 do 34 za główny powód tej sytuacji podają brak własnego mieszkania oraz dobre warunki lokalowe w domu rodzinnym. Wśród osób stanu wolnego, które przekroczyły 35 rok życia, pozostawanie w domu rodzinnym jest spowodowane głównie wygodą oraz brakiem własnego mieszkania. W grupie osób stanu wolnego mających ponad 45 lat czynnikiem warunkującym pozostanie w domu jest także opieka nad członkami rodziny.

Powody pozostawania z rodziną warunkowane są również płcią. Kontynuowanie nauki jest dużo częściej opisywanym czynnikiem w odniesieniu do kobiet niż mężczyzn, podobnie jak własna choroba i brak samodzielności. Zależność emocjonalna oraz konieczność pomagania rodzicom czy też nieposiadanie własnej rodziny to powody wielokrotnie powtarzające się w odpowiedziach mężczyzn.

Wobec powyższych czynników można stwierdzić, że mieszkanie z rodzicami coraz częściej dotyczy osób stanu wolnego – w wieku 25-44 lata. Czynniki finansowe czy warunki mieszkaniowe nadal pozostają istotną determinantą takiego stanu rzeczy, chociaż badacze dostrzegają również, że wygoda i emocjonalna zależność od rodziców coraz częściej przewijają się w odpowiedziach ankietowanych.